Asya Kaplan Sivrisineği ile Bulaşabilen Hastalıklar-2
Chikungunya virüsü, sivrisinekler tarafından iletilen, akut ateşli poliartralji ve inflamatuar artritin yanı sıra akut kutanöz döküntülere ve diğer sistemik belirtilere neden olan, artropod kaynaklı bir alfavirüstür. Chikungunya virüsü, atalarının evi olan Batı Afrika'dan yayıldı; Afrika'da, Asya'da, Avrupa'da, Hint ve Pasifik Okyanuslarındaki adalarda ve Amerika'da salgınlar meydana geldi. Enfekte olmuş gezginler chikungunya virüsünü, yetenekli sivrisineklerin mevcut olması durumunda yerel bulaşmanın meydana gelebileceği yeni alanlara taşıyabilir.
●Chikungunya virüsü insanlara öncelikle sivrisinek ısırıkları yoluyla bulaşır. Başlıca chikungunya virüsü sivrisinek vektörleri Aedes aegypti ve Aedes albopictus'tur; öncelikle gündüzleri ısırırlar, aynı zamanda geceleri de ısırırlar. Bu sivrisinek vektörleri aynı zamanda Zika virüsünü ve dang virüsünü de aktarma kapasitesine sahiptir. Chikungunya virüsünün anne-fetal geçiş ve kan ürünleri yoluyla bulaştığı açıklanmıştır; şu ana kadar chikungunya'nın katı organ nakli yoluyla bulaştığı belgelenmemiştir.
●3-7 günlük (1-14 gün arasında) bir kuluçka döneminin ardından, akut enfeksiyonun belirti ve semptomları aniden ateş ve halsizlikle başlar. Poliartralji genellikle ateşin başlangıcından 2-5 gün sonra başlar ve genellikle birden fazla eklemi (genellikle 10 veya daha fazla eklem grubunu) içerir. Artralji genellikle iki taraflı ve simetriktir, proksimal eklemlerden daha çok distal eklemleri tutar ve sabah sertliğiyle ilişkilidir. En yaygın cilt belirtisi maküler veya makülopapüler döküntüdür (genellikle hastalığın başlangıcından 3 gün veya daha sonra ortaya çıkar ve 3-7 gün sürer). Akut hastalığın süresi genellikle 7-10 gündür. Ciddi komplikasyonlar (meningoensefalit, kardiyopulmoner dekompansasyon, akut böbrek yetmezliği dahil), ve ölüm), 65 yaşın üzerindeki hastalarda ve altta yatan kronik tıbbi sorunları olanlarda daha sık tanımlanmıştır.
●Hastalarda sıklıkla akut enfeksiyon sırasında ve sonrasında inflamatuar poliartrit, poliartralji ve tenosinovit gibi kronik kas-iskelet sistemi belirtileri gelişir. İnflamatuar artrit haftalar, aylar veya yıllar boyunca devam edebilir. Kronik belirtiler genellikle akut hastalık sırasında etkilenen eklemleri içerir ve tekrarlayan veya aralıksız ve iş göremez hale gelebilir.
●Maternal-fetal virüs bulaşma riski, hamile kadınların intrapartum dönemde (doğumdan iki gün önce ile doğumdan iki gün sonrasına kadar) semptomatik olduğu durumlarda en yüksektir; bu dönemde vakaların yaklaşık yarısında dikey geçiş meydana gelir. Yenidoğan enfeksiyonunun klinik belirtileri doğumdan 3-7 gün sonra ortaya çıkar ve ateş, döküntü, periferik ödem, nörolojik hastalık (meningoensefalit, beyin ödemi ve intrakraniyal kanama) ve miyokard hastalığını içerir. Laboratuvar anormallikleri arasında karaciğer fonksiyon testlerinde yükselme, trombosit ve lenfosit sayılarında azalma ve protrombin zamanında artış yer alır.
●Akut başlangıçlı ateşi ve poliartraljisi olan ve ilgili epidemiyolojik maruziyeti (chikungunya virüsü enfeksiyonunun sivrisinek yoluyla bulaştığının bildirildiği bir bölgede ikamet eden veya bu bölgeye seyahat eden) hastalarda chikungunya virüsü enfeksiyonu tanısından şüphelenilmelidir.
●Chikungunya tanısı, chikungunya viral RNA'sının gerçek zamanlı ters transkripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) veya chikungunya virüsü serolojisi yoluyla saptanması ile konur.
●Dang virüsü enfeksiyonu ve Zika virüsü enfeksiyonu için de test yapılmasına devam edilmelidir.
Chikungunya ateşi: Tedavi ve korunma
●Destekleyici bakım: Chikungunya virüsü enfeksiyonunun tedavisi için spesifik bir antiviral tedavi yoktur ve akut faz sırasındaki yönetim, dinlenme, sıvı alımı ve antiinflamatuar ve analjezik ajanlar dahil olmak üzere destekleyicidir:
●Dang hummasının dışlandığı hastalarda, semptomatik rahatlama için glukokortikoidler yerine NSAID'leri (örneğin, günde 2 kez 375-500 mg naproksen , günde üç kez ibuprofen 400-800 mg veya başka bir NSAID) önerilir. Herhangi bir NSAID kullanılabilir.
•Kanama komplikasyonları riski nedeniyle dang humması dışlanmadıysa başlangıçta aspirin ve diğer NSAID'lerden kaçınılır. Bu ortamda asetaminofen (parasetamol; günde üç kez 500 ila 1000 mg'a kadar) kullanılabilir. Potansiyel Reye sendromu riski nedeniyle çocuklarda aspirinden de kaçınılmalıdır.
●Refrakter artrit: Kas-iskelet sistemi semptomları sergileyen, iki ila üç haftalık NSAID tedavisine yanıt vermeyen hastalar için, özellikle şiddetli sinovit, eklem şişmesi veya inflamatuar belirteçlerde kalıcı yükselme olan hastalar için, sistemik glukokortikoidleri önerilir. Tipik bir başlangıç dozu , şiddetine bağlı olarak 5 gün boyunca günde 10-20 mg prednizondur, ardından sonraki 10 gün içinde azaltılarak azaltılır . Daha ciddi şekilde etkilenen hastalar daha yüksek dozlara (örneğin, günde 0,5 mg/kg prednizon) ihtiyaç duyabilir ve bazı hastalarda bir ila iki aya kadar glukokortikoid tedavisi gerekebilir. Mümkün olan en düşük etkili dozu kullanılır.
●Kronik artrit: Semptomlar tekrarlamadan prednizonu azaltamayan kronik artritli hastalar (ilk enfeksiyondan sonra >3 ay) için , hastalığı modifiye edici bir antiromatizmal ilaçla (DMARD; örneğin metotreksat [MTX]) veya MTX kullanılıyorsa tedaviyi önerilir. tek başına glukokortikoid tedavisine devam edilmesi yerine sülfasalazin [SSZ] kontrendikedir. DMARD seçimi eklem tutulumunun şekline göre yönlendirilebilir. Genellikle bu ilaçların dozajı ve izlenmesinde RA'da olduğu gibi aynı yaklaşımı kullanılır, ancak hastalar en az altı ay boyunca semptomsuz kaldıktan sonra 4-6 ay sonra ilaçları azaltmak için çaba gösterilir.
•Romatoid artrite benzeyen poliartrit: Semptomatik kontrol için sürekli tedaviye ihtiyaç duyan RA'ya benzeyen kronik poliartritli çoğu hasta için MTX önerilir. RA'lı hastalar için ayrı ayrı ayrıntılı olarak açıklanan yaklaşımı kullanıyoruz ve MTX'in başlangıçta haftada bir kez 15 ila 25 mg'a titrasyonu yapılır.
MTX alamayan hastalar için alternatifler arasında SSZ ve ayrıca tartışıldığı gibi diğer geleneksel DMARD'lar yer alır.
•Aksiyal artrit: Aksiyal omurga hastalığı olan hastalar için, tümör nekroz faktörü (TNF) inhibitörü önerilir. Yaklaşım, ayrı ayrı ayrıntılı olarak açıklanan aksiyal SpA'lı hastalar için olanla aynıdır. Bu biyolojik ajanların bu viral enfeksiyon ortamında kullanımına ilişkin güvenlik verilerinin bulunmaması nedeniyle hastalar yakından izlenmelidir.
●Önleme : Sivrisinek maruziyetini en aza indirmek, önlemenin temel taşıdır. Chikungunya enfeksiyonu olan bireyler, hastalığın ilk haftasında (olası viremi penceresi) sivrisinek ısırıklarından kaçınmak için gerekli önlemleri alarak enfeksiyonun başkalarına yayılmasını azaltabilirler. Chikungunya virüsü enfeksiyonunun önlenmesine yönelik bir aşının geliştirilmesi devam etmektedir.
Not: UPTODATE’ten yararlanılarak hazırlanmıştır (Son erişim: Ağustos 2023)
> PRİME ÜYELİK NEDİR?
Prime üye olarak tüm eğitimlere sınırsız erişim sağlayabilirsiniz.
Tek seferlik ödeme ile 3, 6 ya da 12 aylık Prime Üyelik alabilirsiniz.
Prime üyelik en avantajlı ve indirimli eğitim hizmetimizdir.
6 ve 12 Aylık Prime Üyeliklerde tüm ebooklar hediyedir.
Comentarios